Valkuilen bij het putten uit de bron van universele waarheden

Wie houdt wie voor de gek?

De menselijke geschiedenis kent veel voorbeelden van personen die meenden de waarheid in pacht te hebben door hun contacten met hogere machten of omdat zij zouden kunnen putten uit andere, onzichtbare bronnen van kennis.
Afgezien van de inspirators van grote godsdiensten kan gesteld worden dat het overgrote deel het goedgelovige publiek voor het lapje heeft gehouden. Paranormale vaardigheden, zoals helderziendheid of helderhorendheid, bestaan en bestonden.
Er zijn ook veel mensen (wappies) die zichzelf voor de gek houden. Dat is op zichzelf niet zo erg. Het wordt problematisch wanneer zij zich boven anderen plaatsen en uitspraken gaan doen over anderen en over anderen gaan oordelen. Een meerderwaardigheidscomplex als compensatie van een minderwaardigheidscomplex.
In de spiritualiteit wordt vaak geschreven over de eenheid van levende wezens. De gedachte is dan dat levende wezens een ziel hebben die in contact staat met een goddelijk alwetend wezen of dat die zielen met elkaar verbonden zijn zodat ze kennis kunnen delen. Hoewel we vrijwel 100% leven in dualiteit kunnen we ons ook bewust worden van de non-dualiteit, oftewel de eenheid in het leven. Jung introduceerde het concept van een collectief (onder)bewustzijn dat ons intuïtief toegang geeft tot kennis opgedaan in vorige generaties. Anderen beweren dat wezens reïncarneren en zo kennis of wijsheden kunnen meenemen naar volgende levens.

Kortom voor elk wat wils, iets om in te geloven.

De pot verwijt de ketel

Minder leuk wordt het wanneer mensen trucjes verzinnen om zich te kunnen verschansen in hun eigen gelijk. Ze beweren dan dat zij in verbinding staan met hun Hogere Zelf of dat zij leven in verbinding met het hart. Het vermogen om te weten van een hart zou groter zijn dan het vermogen van de hersenen en dat een conclusie getrokken op basis van denkwerk een kwestie is van een te groot ego. De kennis uit alle harten zou verbonden zijn en hetzelfde zijn. Zij stellen zichzelf dan vragen of gebruiken een instrument als een pendel of een glazen bol om een antwoord te krijgen. Dat dit antwoord een doorzichtige vorm van hun eigen projectie is, vragen ze zich niet af. Tot zover moeten mensen ook dit zelf weten. Kwalijk wordt het wanneer zij menen dat hun bron van waarheid ook de waarheid is voor uitspraken over andere mensen. Dan wordt het een vorm van ongevraagd oordelen over en adviseren naar anderen. Wanneer ze hun bevindingen gaan delen overschrijden ze een ethische grens.

En die grens is zo oud als de mensheid: wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.

We zijn allemaal één

Het idee dat we allemaal één zijn kan worden gebruikt om bepaalde mensen uit te sluiten of te marginaliseren. Bijvoorbeeld, als mensen denken dat we allemaal één zijn, kunnen ze denken dat degenen die niet in dezelfde ideeën geloven, niet deel uitmaken van deze eenheid en daarom minderwaardig of zielig zijn of zichzelf tekort doen. Immers, zij lijken zich af te sluiten van de bron van liefde. Echter, zij bewaken hun vrijheid. Zonder vrijheid geen liefde en zonder liefde geen vrijheid.

Machtsstrijd

Soms zit onder het oordeel over een ander een aanzet tot (het weer oppakken van) een machtsstrijd. Die strijd wordt vaak gevoerd vanuit een ongenoegen uit wat er in het verleden is gebeurd. Omdat het een taboe is om de authenticiteit van andermans gevoelens te betwijfelen staat degene, die probeert het gesprek op een hoger niveau te brengen of te evalueren op de betrekking, al op achterstand. De emoties die vrijkomen wanneer je het gevoel krijgt dat er een manipulatief spelletje met je wordt gespeeld staan dan weer de communicatie in de weg. Het is dan zaak om afstand te nemen en voldoende tijd te nemen voor de dialoog. Een snelle oplossing is er meestal niet. Het kan helpen om een derde persoon in het gesprek te betrekken, maar die moet ervaring hebben in het omgaan met oneigenlijke motieven bij een machtsstrijd.

Niemand heeft de waarheid in pacht, toen niet, nu niet, nooit niet. Het enige wat je zeker kunt weten is wat niet waar is, bijvoorbeeld in de vorm van eigen belemmerende overtuigingen.

Durf te proberen

Wat je als mens nodig hebt om de wereld vooruit te helpen is niet ‘De Oplossing’, ‘Het Antwoord’ of ‘Het Gelijk aan Je Zijde’, maar juist de moed om, bij gebrek daaraan, simpelweg te proberen. Het leven is een en al trial and error, de enige zekerheid die je altijd hebt is dat er niks verandert als je niks doet.

Bovenstaande zinnen komen uit een artikel op de website de correspondent en zijn geschreven door Ernst-Jan Pfauth. Hij stelt zichzelf de vraag "En nu?". Wij zijn individuen met te weinig waarheid, te weinig noodzaak, te weinig tijd en te weinig toewijding om de te grote problemen te lijf te gaan.

Pfauth stelt: het is een misvatting dat oplossingen die niet universeel, algemeen geldig, door iedereen omarmd en gegarandeerd succesvol zijn, in feite géén oplossingen zijn.

"Maar dat klopt niet. De wereld is geen 'systeem' en vooruitgang geen kwestie van de ‘goede’ afslag nemen. De menselijke geschiedenis bestaat uit een eindeloze aaneenschakeling van probeersels en pogingen, kleine en grote veranderingen, successen en mislukkingen, successen die mislukkingen bleken en mislukkingen die successen bleken. En zo zal het voor altijd blijven".

Gelijk hebben of gelijk krijgen: van polemiek naar dialoog

Allerlei vormen van interactie

Een discussie, afkomstig van het Latijnse woord dat uiteenslaan betekent, is een vorm van bespreking, zoals een gesprek of andere vorm van communicatie, tussen twee of meer partijen over een bepaald onderwerp, waarbij de partijen elkaar van een bepaald standpunt proberen te overtuigen. Met behulp van argumenten proberen de partijen elkaar te overtuigen om uiteindelijk tot een conclusie te komen waar alle partijen het mee eens zijn. Een partij kan dus zijn mening veranderen tijdens een discussie, en tevreden zijn met een alternatieve (tussen)oplossing, mits hier argumenten voor zijn gegeven.
Een debat, afkomstig van het Franse woord dat neerslaan betekent, is een discussievorm waarbij het de bedoeling is een stelling te verdedigen of juist te bestrijden. Kenmerkende elementen van het debat zijn: de stelling, het bestaan van een voor- en tegenstander van die stelling, een vooraf vastgesteld spreekregime (waarin zaken als spreekvolgorde, spreektijden en dergelijke worden vastgelegd) en een derde, beoogd onafhankelijke partij die beslist wie het betreffende debat gewonnen heeft.
Een polemiek, afkomstig van het Griekse woord dat oorlog voeren betekent, is een openlijk gevoerde pennenstrijd, die zich vaak afspeelt tussen vakgenoten.

Het zijn allemaal woorden die slaan op een onvriendelijke manier om gelijk te krijgen. Mooier zou een vorm zijn waarin vriendschappelijkheid, respect en goedheid een rol zou kunnen spelen. Die vorm kan een dialoog zijn.

Wat te doen en wat te laten in een dialoog

Een dialoog is een gesprek tussen twee of meer personen.
In het kleine en weinig kostende boekje Het oog kan zichzelf niet zien met als ondertitel "dialoog, de kunst van het samen denken" leggen Els ten Hengel en Jan Bommerez uit wat een dialoog is, wanneer je hem toepast en welke spelregels je in acht dient te nemen. Ze laten je zien dat je de dialoog kunt gebruiken om het potentieel van mensen, groepen en organisaties te exploreren en te benutten.
De juiste omstandigheden volgens hen om een dialoog te scheppen zijn de volgende.

Ga in een kring zitten.
Stel je oordeel uit.
Spreek reacties op anderen niet meteen uit.
Luister vooral.
Wees op je gemak met stilte.
Spreek vanuit je hart.
Wees verantwoordelijk voor het proces.
Je voert een dialoog om te leren.
Voel je niet meer of minder dan een ander.
Verlang niet naar een specifieke uitkomst.
Heb geduld met het proces.